การดำเนินงานในหมวดที่ 5

หมวดที่ 5 การบริหารจัดการและการให้บริการห้องสมุด
เพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม

banner-oper5

เกณฑ์การดำเนินงาน

     ห้องสมุดมีการบริหารจัดการด้านการจัดการทรัพยากรสารสนเทศ การให้บริการ และการส่งเสริมการเรียนรู้ของกิจกรรมการให้บริการของห้องสมุดที่สนับสนุนการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ผลการดำเนินงาน

1. มีประกาศนโยบายการพัฒนาห้องสมุดสีเขียว และมีแผนงบประมาณสนับสนุนการดำเนินงานห้องสมุดสีเขียว มีเอกสารแต่งตั้งคณะกรรมการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม ซึ่งประกอบด้วยผู้บริหาร และผู้แทนบุคลากรห้องสมุดแต่ละฝ่าย มีแผนการดำเนินงานและมีการรายงานผลการดำเนินงานตามแผนอย่างน้อยทุก 6 เดือน

     การดำเนินงาน ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา ตระหนักและให้ความสำคัญกับการพัฒนาห้องสมุดสีเขียวให้เป็นไปตามข้อกำหนดและเกณฑ์การพัฒนาห้องสมุดสีเขียวของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย จึงมีการจัดทำนโยบายห้องสมุดสีเขียว ประกาศและเผยแพร่ไปยังบุคลากร ผู้ใช้บริการ ตลอดจนหน่วยงานอื่นๆ ของมหาวิทยาลัยรับทราบ มีแผนงบประมาณระยะยาวเพื่อสนับสนุนการดำเนินงาน และกิจกรรมต่างๆ ขับเคลื่อนโดยคณะกรรมการห้องสมุดสีเขียวและคณะทำงานกลุ่มย่อยต่างๆ ทั้งนี้มีการรายงานมหาวิทยาลัย โดยผ่านผู้บริหาร และคณะกรรมการจัดระบบและบริหารงานภายในศูนย์บรรณสารฯ ตลอดจนการรายงานให้บุคลากรของศูนย์บรรณสารฯ ได้รับทราบและให้ข้อเสนอแนะในการปรับกิจกรรมและตัวชี้วัดในปีถัดไป

2. มีแผนงานและเอกสารแสดงผลการจัดกิจกรรมให้บุคลากรห้องสมุด ผู้รับบริการ ผู้ประกอบการ และผู้เกี่ยวข้อง มีส่วนร่วมและมีเอกสารสำรวจหรือหลักฐานการแสดงความคิดเห็น

     การดำเนินงาน เพื่อเป็นการให้ผู้ใช้บริการมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับกิจกรรมต่างๆ ที่ศูนย์บรรณสารฯ จัดและให้บริการ ศูนย์บรรณสารฯ ได้จัดทำแผนงานการสำรวจหรือแสดงความคิดเห็นของผู้ใช้บริการ นักศึกษา ผู้ประกอบการ และบุคลากรของห้องสมุด เพื่อนำความคิดเห็น หรือข้อเสนอแนะเหล่านั้นเป็นแนวทางการพัฒนาการดำเนินงานให้ดียิ่งขึ้นในปีถัดไป

     ศูนย์บรรณสารฯ ได้ทำการสำรวจความคิดเห็นของผู้ใช้บริการเกี่ยวกับการให้บริการของศูนย์บรรณสารตลอดจนการจัดสภาพแวดล้อม และสิ่งอำนวยความสะดวกเป็นประจำทุกปี โดยในปี 2561 ได้ทำการสำรวจความคิดเห็นผู้ใช้บริการศูนย์บรรณสารฯ ระหว่างวันที่ 1 กุมภาพันธ์ – 27 กันยายน 2561  โดยมีผู้แสดงความคิดเห็น จำนวน 1,367 คน พบว่าผู้ตอบแบบสำรวจมีความพึงพอใจในสภาพแวดล้อม บรรยากาศที่เอื้อต่อการค้นคว้าของศูนย์บรรณสารฯ มากที่สุด (ค่าเฉลี่ยที่ 4.36) รองลงมาตามลำดับ เป็นด้านขั้นตอนและการให้บริการเป็นระบบ สะดวก และรวดเร็ว (ค่าเฉลี่ยที่ 4.26) ด้านการให้บริการของเจ้าหน้าที่มีความกระตือรือร้นและเป็นมิตร (ค่าเฉลี่ยที่ 4.19) ด้านเว็บไซต์เข้าถึงง่าย สืบค้นสะดวก (ค่าเฉลี่ยที่ 4.12) และด้านจำนวนทรัพยากรสารสนเทศที่เพียงพอและตรงกับความต้องการ (ค่าเฉลี่ยที่ 4.06) นอกจากนี้ในส่วนของกิจกรรมในโครงการ MFU Green Library ได้มีการสำรวจความคิดเห็นของผู้ประกอบการด้านการเข้าร่วมโครงการลดโลกร้อน เมื่อนำแก้วส่วนตัวมาซื้อเครื่องดื่ม พบว่า ผู้ประกอบการร้านชงกาแฟ หน้าทางเข้าอาคารศูนย์บรรณสารฯ และร้าน A&A เฮลท์ตี้โยเกิร์ต โรงอาหาร D1  มีความพึงพอใจระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ยที่ 5.00) โดยเห็นว่าการที่ร้านค้าตนให้ส่วนลดแก่นักศึกษา และบุคลากรของมหาวิทยาลัยที่นำแก้วส่วนตัวมาใช้ เป็นการช่วยรณรงค์และส่งเสริมการลดโลกร้อน และมีความพึงพอใจในภาพรวมของกิจกรรมดังกล่าวระดับมากที่สุดเช่นกัน (ค่าเฉลี่ย 5.00) ในส่วนของผู้ใช้บริการในมุม Eco Corner ศูนย์บรรณสารฯ ได้ทำการสำรวจความคิดเห็นของกลุ่มตัวอย่างผู้ใช้บริการมุม Eco Corner จำนวน 22 คน พบว่า ผู้ใช้บริการส่วนใหญ่เป็นนักศึกษา โดยผู้ตอบแบบสอบถาม ร้อยละ 72.72 มีความพึงพอใจต่อการใช้งานห้อง Eco Corner ในระดับมากที่สุด และผู้ตอบแบบสอบถามร้อยละ 59.09 มีความพึงพอใจระดับมากที่สุดของการจัดและตกแต่งห้อง Eco Corner ทั้งนี้ผู้ตอบแบบสอบถามชื่นชอบมุม Eco Corner ที่มีความเป็นห้องส่วนตัว นั่งสบาย บรรยากาศดี และชอบการสร้างสรรค์โต๊ะและที่วางหนังสือ และมีข้อเสนอแนะให้ศูนย์บรรณสารฯ ติดปลั๊กไฟบริเวณในห้อง Eco Corner มากขึ้น และควรขยายพื้นที่แบบนี้ให้มีมากขึ้นในห้องสมุด

3. มีแผนงานและรายงานการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับเรื่องพลังงานและสิ่งแวดล้อม ทั้งที่จัดซื้อ และการขอรับบริจาคในแต่ละปีงบประมาณ และมีรายงานแสดงทรัพยากรสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับเรื่องพลังงานและสิ่งแวดล้อมจำนวนไม่น้อยกว่า 300 รายการต่อปีที่พร้อมให้บริการ

     การดำเนินงาน ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษามีแผนการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศทางด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อมทั้งการจัดหาโดยใช้งบประมาณ และการขอรับบริจาคจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ในปีงบประมาณที่ผ่านมามีการจัดหาหนังสือและสื่อโสตทัศนวัสดุทั้งหมด 158 รายการ ขอรับบริจาค จำนวน 77 รายการ จัดหาเอกสารอิเล็กทรอนิกส์จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จำนวน 198 รายการ รวมทั้งหมด 433 รายการ นอกจากนี้ยังพบว่าในฐานข้อมูลระบบห้องสมุดอัตโนมัติ (OPAC) และฐานข้อมูลออนไลน์ที่ศูนย์บรรณสารฯ ให้บริการมีหนังสือและสิ่งพิมพ์ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมให้บริการร่วมด้วย อาทิ ScienceDirect, SpringerLink เป็นต้น

4. มีแผนงานและรายงานผลการให้บริการสืบค้นสารสนเทศ การสอนการรู้สารสนเทศ และการส่งเสริมการใช้สารสนเทศ รวมทั้งให้บริการยืมระหว่างห้องสมุด หรือการแลกเปลี่ยนทรัพยากรสารสนเทศด้านการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อมระหว่างห้องสมุดหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

     การดำเนินงาน ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษาได้จัดทำแผนงานการสอนการรู้สารสนเทศ และการส่งเสริมการใช้สารสนเทศด้านการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม โดยทุกครั้งที่มีการอบรมการใช้ห้องสมุดและการสืบค้นโปรแกรมต่างๆ บรรณารักษ์งานอบรมจะยกตัวอย่างคำสืบค้นที่เกี่ยวกับ “พลังงานหรือสิ่งแวดล้อมหรือที่ใกล้เคียงกับสาขานักศึกษาที่เรียน” เพื่อให้เกิดความคุ้นเคยและรับรู้ถึงทรัพยากรด้านสิ่งแวดล้อมที่ศูนย์บรรณสารฯ มี นอกจากนี้ได้จัดทำคู่มือการสืบค้น (OPAC) ที่มีตัวอย่างคำค้นเกี่ยวกับ “Green Energy” ในส่วนของมุม Eco Corner ได้มีการจัดทำ QR Code หนังสือเกี่ยวกับ Green เพื่อให้นักศึกษาได้อ่านทางออนไลน์อีกด้วย

5. มีแผนงานและรายงานผลการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ด้านการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม สำหรับผู้รับบริการแต่ละกลุ่มที่มีความสนใจแตกต่างกัน

     การดำเนินงาน ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษาได้จัดทำแผนงานการจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ด้านการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม อาทิ กิจกรรม “อ่าน-วน-ไป” โดยเชิญชวนให้บุคลากร นักศึกษาผู้ใช้บริการนำหนังสือของตนที่ไม่ได้ใช้แล้ว มาหมุนเวียนเปลี่ยนผู้ใช้บริการคนอื่นได้อ่าน โดยจัดกิจกรรมดังกล่าวตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2561 เป็นต้นมา โดยมีผู้สนใจนำหนังสือเข้าร่วมกิจกรรมทั้งหมด จำนวน 225 เล่ม (ข้อมูล ณ กันยายน 2561) และมีผู้ใช้บริการคนอื่นๆ นำไปวนอ่าน จำนวน 83 เล่ม ทั้งนี้กิจกรรมดังกล่าวกำหนดจัดถึงวันที่ 31 ตุลาคม 2561

     นอกจากนี้กิจกรรม “ถุงผ้าเก่า...เราขอนะ” เชิญชวนบุคลากร และนักศึกษานำถุงผ้าเก่าที่ไม่ได้ใช้งานแล้วและอยู่ในสภาพดี มาบริจาคที่กล่องหน้าห้องสมุด เพื่อส่งต่อให้ศูนย์บรรณสารฯ ใช้ใส่หนังสือให้ผู้ใช้บริการ โดยมีถุงผ้าที่มีผู้นำมาเข้ากิจกรรมทั้งหมด ประมาณ 130 ชิ้น มีการคัดเลือกถุงผ้าที่มีความแข็งแรงสำหรับใส่หนังสือ จำนวน 50 ชิ้น มีการยืมไปใช้ 49 ครั้ง และถุงผ้าที่เหลือได้ส่งต่อให้ส่วนพัฒนานักศึกษานำไปใช้ประโยชน์ต่อไป

     ส่วนกิจกรรม MFU Library Loves the Earth โดยให้พนักงานศูนย์บรรณสารฯ นักศึกษา แม่บ้าน รปภ. ได้ร่วมกันปลูกต้นเหลืองอินเดียบริเวณทางเข้าอาคารศูนย์บรรณสารฯ จำนวน 60 ต้น เนื่องในวันสิ่งแวดล้อมโลก (5 มิถุนายน 2561) นอกจากนี้ได้มีการจัดทำมุม Eco Corner รวบรวมเอกสาร สิ่งพิมพ์เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม ให้บริการแก่ผู้สนใจ และมีการใช้วัสดุเหลือใช้มาจัดและตกแต่งมุมดังกล่าว นอกจากนี้ในแผนงานจะมีการจัดนิทรรศการเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมโลกและให้นักศึกษาร่วม Quiz  ข้อคำถามเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ในส่วนของพนักงานได้เชิญวิทยากรที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับแนวปฎิบัติที่ดีของห้องสมุดสีเขียว และการชดเชยคาร์บอนฟุตพริ้นท์และการเตรียมการไปสู่ Green Office ซึ่งกำหนดในปีถัดไป

     ทั้งนี้ในการจัดกิจกรรมต่างๆ ได้มีการรายงานผลให้มหาวิทยาลัยรับทราบผ่านรองอธิการบดีในกำกับ คณะกรรมการจัดระบบและบริหารงานภายในศูนย์บรรณสารฯ และพนักงานศูนย์บรรณสารฯ

6. มีแผนงานและมาตรการรายงานผลการจัดการฝึกอบรมหรือการพัฒนาบุคลากรห้องสมุดให้มีความรู้ด้านการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อมเป็นประจำทุกปี

     การดำเนินงาน เพื่อเป็นการส่งเสริมให้บุคลากรของศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษาตระหนักรู้และเข้าใจในการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม ศูนย์บรรณสารฯ ได้จัดทำแผนงานการส่งบุคลากรเข้าร่วมอบรม สัมมนา ปี 2560 – 2562 เพื่อพัฒนาบุคลากรห้องสมุดให้มีความรู้ด้านการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม ทั้งนี้ ได้จัดส่งบุคลากรเข้าร่วมอบรมภายในของมหาวิทยาลัย อาทิ โครงการฝึกอบรม “การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ และการอนุรักษ์พลังงานเบื้องต้น” โครงการฝึกอบรม “สร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์พลังงาน” นอกจากนี้ยังได้ส่งบุคลากรเข้าร่วมประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม อาทิ เครือข่ายสำนักงานสีเขียวภาครัฐ เครือข่ายห้องสมุดสีเขียว เป็นต้น ทั้งนี้ได้ให้พนักงานของศูนย์บรรณสารฯ ที่ได้ไปเข้าร่วมประชุม/สัมมนา ได้มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (KM) ให้เพื่อนพนักงานคนอื่นๆ ทราบและเข้าใจในทิศทางของการพัฒนาห้องสมุด สีเขียว ของศูนย์บรรณสารฯ ให้เป็นไปในแนวทางเดียวกัน  นอกจากนี้ศูนย์บรรณสารฯ ยังได้เชิญวิทยากรผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญจากสำนักหอสมุดมหาวิทยาลัยแม่โจ้ มาอบรมเชิงปฎิบัติการและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ “แนวปฎิบัติที่ดีของห้องสมุดสีเขียวในการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม” แก่บุคลากรและผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง อาทิ แม่บ้าน รปภ. เป็นต้น ทั้งนี้กิจกรรมที่จัด มีการรายงานให้ผู้บริหารรับทราบ

7. มีแผนงานและมาตรการรายงานผลการจัดกิจกรรมประหยัดพลังงาน และการรักษาสิ่งแวดล้อม ที่จัดต่อเนื่องตลอดทั้งปี

      การดำเนินงาน เพื่อเป็นการติดตามการดำเนินงานการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม ศูนย์บรรณสารฯ ได้มีแผนงานและการรายงานผลกิจกรรมที่จัดผ่านผู้บังคับบัญชา และที่ประชุมพนักงานศูนย์บรรณสารฯ เพื่อให้รับทราบข้อมูลการดำเนินงาน รวมถึงการปรับแผนงานและตัวชี้วัดของการดำเนินกิจกรรมในปีถัดไป